Rachunkowość od podstaw: Podstawowe pojęcia i procedury

Rachunkowość jest kluczem do zarządzania finansami. Nie bez powodu to właśnie księgowym przypisuje się jedne z najważniejszych ról w firmie – na ich barkach spoczywa odpowiedzialność m.in. za prowadzenie przedsiębiorstwa zgodnie z prawem. Jeśli planujesz rozpocząć karierę w rachunkowości, poznaj najważniejsze pojęcia i zasady obowiązujące w tym zawodzie. Co warto wiedzieć na początek.

Podstawy rachunkowości – terminologia

Rachunkowość jest obszernym pojęciem, na które składa się gromadzenie i analiza danych finansowych. Obejmuje m.in. takie działania, jak tworzenie dokumentacji finansowych, kalkulacje, kontrolowanie finansów i raportowanie. Z punktu widzenia działalności gospodarczej, rachunkowość jest narzędziem, służącym uzyskaniu przejrzystego obrazu o rzeczywistym funkcjonowaniu finansowym i majątkowym firmy.

Wśród najważniejszych terminów, które każdy początkujący w branży musi znać, należą:

• aktywa – zasób majątkowy przedsiębiorstwa, który w przyszłości może przynieść korzyści ekonomiczne. Jest to więc wszystko, co faktycznie posiada jednostka i ma wymierną wartość. Wyróżnia się aktywa trwałe (zazwyczaj o dużej wartości, których okres użytkowania przekracza 1 rok) oraz aktywa obrotowe (są użytkowane w ciągu 1 roku i są ciągle „w ruchu”);
• pasywa – źródło finansowania aktywów. Wskazują, skąd jednostka ma zasoby finansowe na pozyskanie majątku. Pasywa dzielą się na kapitał własny oraz zobowiązania;
• bilans – zestawienie aktywów i pasywów. Sporządzany jest na koniec roku obrotowego
• konto księgowe – narzędzie do zapisywania operacji gospodarczych. Można podzielić konta księgowe na: konta bilansowe (dotyczące aktywów i pasywów) oraz konta wynikowe (dotyczące zysków i strat);
• księgi (główne i pomocnicze) – księga główna jest zbiorem wszystkich kont syntetycznych, na których rejestrowane są operacje gospodarcze. Księgi pomocnicze służą jako uzupełnienie zapisów z księgi głównej. Zarówno księgi główne, jak i pomocnicze, powinny być prowadzone są w ujęciu systematycznym i chronologicznym;
• dziennik – chronologiczny spis operacji gospodarczych przypisanych dla danego okresu rozliczeniowego;
• rachunek zysków i strat – rachunek wyników dla danego okresu, np. kwartału, półrocza, roku. Jest kluczowym składnikiem sprawozdania finansowego, w którym zestawione są wszystkie przychody i koszty. To również ważne narzędzie do oceny rentowności przedsiębiorstwa;
• wynik finansowy – różnica między przychodami a kosztami ich uzyskana, liczona dla danego okresu rozliczeniowego;
• sprawozdanie finansowe – dokument przedstawiający sytuację finansową przedsiębiorstwa na dany rok. Składa się z bilansu, rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych oraz dodatkowych informacji.

Reguły i procedury obowiązujące w rachunkowości

Ewidencjonowanie działalności gospodarczej porządkuje szereg procedur i reguł, które składają się na zasady rachunkowości. Pozwalają one na uzyskanie przejrzystego i rzetelnego obrazu stanu finansowo-majątkowego przedsiębiorstwa, a także umożliwiają porównywanie jednostek między sobą.

Normy te są regulowane zarówno przez przyjęte zasady, które wykrystalizowały się w ciągu dziesiątek lat, jak i przepisy prawa, a dokładniej Kodeksu Spółek Handlowych czy Ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r wraz z nowelizacjami. W tej ostatniej można znaleźć m.in. nadrzędne zasady rachunkowości, które obejmują zasady:

• ciągłości;
• memoriału;
• istotności;
• ostrożności;
• wiarygodności;
• współmierności przychodów i kosztów;
• zakazu kompensaty;
• kontynuacji działania.

Praca w rachunkowości obciążona jest dużą odpowiedzialnością, ale i powtarzalnością zadań. Obowiązki księgowych sprowadzają się do stałych czynności, w których dominują określone procedury. Do takich zadań należą m.in.:

• prowadzenie ksiąg rachunkowych;
• prowadzenie księgi przychodów i rozchodów;
• obliczanie podatku;
• rejestry VAT;
• planowanie i budżetowanie;
• raportowanie finansowe;
• prowadzenie audytu księgowego.

Księgowość bez tajemnic z kursami CEE

Umiejętności księgowania są szczególnie pożądane na rynku pracy. Niezależnie od tego, czy chcesz rozpocząć karierę w rachunkowości, czy zamierzasz samodzielnie prowadzić księgowość w swojej firmie, niezbędne jest poznanie podstaw zarządzania finansami. Sprawdź kursy księgowości na CEE.pl i rozwijaj się pod okiem ekspertów od rachunkowości.